1. CỔ TỨC LÀ GÌ?
Cổ tức là một phần lợi nhuận sau thuế được chia cho cổ đông công ty sau khi đã trích lập các quỹ theo quy định. Hàng năm, số tiền được trích ra để chi trả cổ tức sẽ được thông qua trong Đại hội cổ đông.a để chi trả cổ tức sẽ được thông qua trong Đại hội cổ đông.
2. CÁC HÌNH THỨC CHI TRẢ CỔ TỨC
Có 2 cách trả cổ tức gồm: Trả cổ tức bằng tiền và cổ tức bằng cổ phiếu
Trả cổ tức bằng tiền là việc doanh nghiệp trả cổ tức bằng tiền mặt trực tiếp vào tài khoản chứng khoán cho cổ đông. Tại thị trường chứng khoán Việt Nam, khi 1 doanh nghiệp công bố tỷ lệ trả cổ tức bằng tiền, thì tức là dựa trên mệnh giá cổ phiếu (tương ứng 10.000 đồng/CP)
Ví dụ: Công ty A chi trả cổ tức đợt bằng tiền với tỷ lệ 5%. Như vậy, 1 cổ phiếu của Công ty A sẽ nhận được: 5% x 10.000 = 500 đồng cổ tức tiền.
Trả cổ tức bằng cổ phiếu là việc doanh nghiệp sẽ phát hành thêm cổ phiếu cho cổ đông. Việc phát hành thêm cổ phiếu (để chi trả cổ tức) không làm thay đổi vốn chủ sở hữu cũng như tỷ lệ nắm giữ của cổ đông.
Ví dụ: Ngày 19/6/2018, Ngân hàng TMCP Quân đội (MBB) trả cổ tức bằng cổ phiếu đợt 2/2017 tỷ lệ 100:5, như vậy, cổ đông nắm giữ 100 cổ phiếu MBB sẽ nhận được thêm 5 cổ phiếu MBB mới.
Sự khác nhau của 2 hình thức chi trả: Khác nhau quan trọng nhất giữa việc trả cổ tức bằng tiền mặt và cổ tức bằng cổ phiếu là dòng tiền lưu thông của doanh nghiệp.
Đối với việc trả cổ tức bằng tiền, dòng tiền từ lợi nhuận sau thuế sẽ đi ra khỏi doanh nghiệp. Cụ thể là được chi trả vào tài khoản của từng cổ đông. Tuy nhiên nhược điểm của việc nhận cổ tức theo dạng này là cổ đông sẽ phải chịu thuế 2 lần: Lần 1 là thuế thu nhập doanh nghiệp, lần 2 là thuế thu nhập cá nhân. Do vậy giá trị được nhận cuối cùng sẽ ít hơn mức cổ tức công bố. Đối với việc trả cổ tức bằng cổ phiếu, dòng tiền về cơ bản vẫn ở trong doanh nghiệp. Chỉ có sự thay đổi từ khoản mục Lợi nhuận sau thuế (chưa phân phối) chuyển sang khoản mục Vốn góp của chủ sở hữu.
Thuế cổ tức chứng khoán: Khi nhận cổ tức bằng tiền mặt, bạn sẽ bị đánh thuế 5%, điều đó có nghĩa nếu công ty trả cổ tức 2.000 đồng/cổ phiếu, bạn chỉ thực nhận 1.900 đồng.
3. CÁCH NHẬN CỔ TỨC
Để được nhận cổ tức, bạn chỉ cần nắm giữ cổ phiếu trước ngày giao dịch không hưởng quyền.
Trong trường hợp cổ phiếu bạn nắm giữ là cổ phiếu đã niêm yết, cổ tức sẽ được trả trực tiếp vào tài khoản chứng khoán của bạn.
Trong trường hợp cổ phiếu bạn nắm giữa là cổ phiếu chưa niêm yết (OTC), bạn cần liên hệ và đến trực tiếp doanh nghiệp để nhận cổ tức.
Ngày giao dịch không hưởng quyền (Ngày GDKHQ) là ngày giao dịch mà nhà đầu tư mua chứng khoán sẽ không được hưởng các quyền lợi của cổ đông như quyền nhận cổ tức, quyền mua cổ phiếu phát hành thêm, quyền tham dự ĐHCĐ…
Ngày đăng ký cuối cùng (Ngày ĐKCC) là ngày chốt danh sách khách hàng sở hữu chứng khoán, và là ngày tổ chức phát hành lập danh sách người sở hữu chứng khoán với mục đích để thực hiện các quyền cho cổ đông. Tại ngày chốt danh sách, nếu nhà đầu tư có tên trong danh sách người sở hữu chứng khoán sẽ được nhận các quyền của mình như quyền nhận cổ tức, quyền mua cổ phiếu phát hành thêm…
4. TẠI SAO CHIA CỔ TỨC LẠI ĐIỀU CHỈNH GIÁ GIẢM?
NĐT mua cổ phiếu là để tạo ra lợi nhuận, thông qua việc nhận cổ tức và tăng giá cổ phiếu.
Tâm lý chung, nếu ta lật ngược vấn đề, giá CP không điều chỉnh giảm sau chia cổ tức, thì ngày càng gần ngày chia cổ tức người giữ CP không muốn bán, để được nhận cổ tức; sau ngày chia cổ tức, NĐT đều sẽ muốn bán CP. Điều này dẫn đến mất cân đối cung cầu cổ phiếu gây ra mất tính thanh khoản cổ phiếu, và sự biến động giá quá lớn, tăng sốc khi trước ngày chia và giảm khủng sau ngày chia. NĐT mua cổ phiếu sau ngày chia cổ tức mong muốn mua giá thấp hơn vì sang năm mới được chia cổ tức lại. Do đó để đảm bảo tính công bằng cho người mua và người bán vào ngày chia cổ tức, bắt buộc giá phải điều chỉnh giảm, theo đúng tỷ lệ nhận cổ tức.
5. CÁCH TÍNH GIÁ ĐIỀU CHỈNH TRONG NGÀY GDKHQ
Bạn có thể áp dụng công thức tổng quát dưới đây của Go Value trong nhiều trường hợp:
Trả cổ tức bằng tiền
Trả cổ tức bằng cổ phiếu
Phát hành thêm cổ phiếu
Chia tách cổ phiếu
Công thức tổng quát:
Trong đó:
P: Giá hiện tại
P_dc: Giá điều chỉnh
P_ph: Giá cổ phiếu phát hành thêm
m: Tỷ lệ cổ phiếu phát hành thêm
n: Tỷ lệ trả cổ tức bằng cổ phiếu (hoặc cổ phiếu thưởng)
D: cổ tức bằng tiền mặt
6. TỶ LỆ CHI TRẢ CỔ TỨC
Tỷ lệ chi trả cổ tức là tỷ lệ phần trăm (%) giữa Cổ tức bằng tiền chia cho Lợi nhuận sau thuế của doanh nghiệp (hay Cổ tức chi trả cho 1 cổ phiếu thường/EPS).
