Ngành mía đường đã trải qua nhiều năm thua lỗ sâu do cạnh tranh gay gắt từ đường Thái Lan. Trong niên vụ 2020-2021, sản lượng sản xuất trong nước giảm xuống mức thấp kỷ lục là 612 nghìn tấn (giảm 15% so với cùng kỳ), chỉ đáp ứng 30% nhu cầu trong nước và đạt 50% công suất sản xuất chỉ với 29 nhà máy còn hoạt động.
Biện pháp bảo trợ đường đã bắt đầu có một số kết quả tích cực
Đến nay, việc thực hiện thuế chống bán phá giá và chống trợ cấp (AD&AS) đối với đường nhập khẩu từ Thái Lan đã bắt đầu cho thấy một số kết quả đối với ngành đường trong nước, SSI Reseach nhận định.
Kể từ khi áp thuế, sản lượng đường nhập khẩu từ Thái Lan đã giảm xuống mức thấp nhất là 15 nghìn tấn trong tháng 6 so với mức cao nhất là 183 nghìn tấn trong tháng 4/2020. Đường nhập lậu đã được kiểm soát chặt chẽ do Việt Nam đóng cửa biên giới để kiểm soát dịch Covid-19. Tuy nhiên, đường Thái Lan đã lách thuế bằng cách ‘quá cảnh’ ở các nước ASEAN khác trước khi đến Việt Nam. VSSA cũng đã nộp hồ sơ đề nghị điều tra lẩn tránh thuế AD&AS đối với đường Thái Lan lên Cục phòng vệ thương mại; kết quả điều ra có thể là một yếu tố hỗ trợ ngành.
Theo Hiệp hội Mía đường Việt Nam (VSSA) và Đường Quảng Ngãi (QNS), giá đường trắng trong nước đã tăng 41% so với đầu năm, cùng với việc đường nhập khẩu giảm 40% so với cùng kỳ trong quý 2.
Trong số các công ty sản xuất đường trong nước, QNS và Mía đường Sơn La (SLS) đạt biên lợi nhuận gộp tăng đáng kể (QNS: tăng 1.588 điểm cơ bản, SLS: tăng 818 điểm cơ bản) trong 6 tháng đầu năm 2021, trong khi SBT và LSS có những thay đổi nhỏ. Sự khác biệt là do hoạt động kinh doanh đường thương mại của SBT và LSS, hai công ty hưởng lợi từ hoạt động kinh doanh đường thương mại trong năm trước.
Theo SSI Reseach, mức thuế suất 47,6% đối với đường tinh luyện và đường thô, các nhà máy nhỏ nhập khẩu đường thô và tinh luyện sẽ không có lợi nhuận. Do đó, việc mở rộng diện tích trồng mía là rất quan trọng đối với tăng trưởng của ngành mía đường trong những năm tới.
Niên vụ 2021-2022, VSSA dự kiến diện tích trồng mía sẽ tăng khoảng 10-20% so với cùng kỳ và việc mở rộng có thể tiếp tục diễn ra trong những năm tiếp theo do nông dân thu được lợi nhuận từ vụ mía.
QNS được hưởng lợi mạnh so với các đơn vị còn lại, đưa cổ phiếu tăng tốt
QNS vừa công bố kết quả kinh doanh lũy kế 8 tháng khả quan, doanh thu và LNTT đạt lần lượt 5.100 tỷ đồng (tăng 14% so với cùng kỳ) và 860 tỷ đồng (tăng 20% so với cùng kỳ), lần lượt đạt 64% và 78% chỉ tiêu kế hoạch năm.
Trong đó, doanh thu từ đường đạt 1.200 tỷ đồng (tăng mạnh 73% so với cùng kỳ) do cả sản lượng tiêu thụ và giá bán trung bình cùng tăng, lần lượt 31% và 32% so với cùng kỳ. Lũy kế 8 tháng đầu năm 2021, lợi nhuận trước thuế mảng sữa đậu nành và đường lần lượt đạt 548 tỷ đồng (-7% so với cùng kỳ) và 192 tỷ đồng.
SSI Reseach nhấn mạnh, QNS có vị thế tốt để nắm bắt sự tăng trưởng của nhu cầu đường trong nước. Trong số các công ty sản xuất đường, QNS dự kiến sản lượng mía nguyên liệu đầu vào sẽ tăng lớn nhất trong năm tới (tăng 50% so với cùng kỳ). Cho niên vụ 2022-2023, QNS kỳ vọng diện tích trồng mía tiếp tục tăng 40%. Với lượng mía nguyên liệu đầu vào tăng, chúng tôi kỳ vọng QNS sẽ tăng công suất hoạt động cho cả hoạt động sản xuất đường và điện sinh khối, thúc đẩy cả doanh thu và lợi nhuận của hai mảng này.
Ước giai đoạn 2021-2022, sản lượng đường RS của QNS sẽ đạt 105 nghìn tấn (tăng 25% so với cùng kỳ) trong năm 2021 và sẽ tăng 50% lên 158 nghìn tấn trong năm 2022. Dây chuyền sản xuất đường RE bắt đầu đi vào hoạt động thương mại từ ngày 1/7 và QNS đang có kế hoạch đấu thầu hạn ngạch nhập khẩu đường.
Về tổng thể mảng kinh doanh đường và điện sinh khối, SSI Reseach ước tính QNS sẽ đạt 317 tỷ đồng lợi nhuận trước thuế (so với -40 tỷ đồng LNTT trong năm 2020) trong năm 2021 và 528 tỷ đồng (tăng 66% so với cùng kỳ) trong năm 2022.
Trên thị trường, những tín hiệu tích cực đưa giá cổ phiếu QNS về đỉnh cũ năm 2016. Hiện giao dịch tại mức 52.000 đồng/cp, tăng hơn 37% từ mức đáy thiết lập hồi tháng 6/2021
